انواع درمان های اختلالات قاعدگی

دوران بلوغ یکی از مهم‌ترین و حساس‌ترین دوره‌های زندگی دختران محسوب می‌شود که آغاز این دوره زمان مشخصی ندارد و با توجه به دلایل مختلف، می‌تواند در سنین مختلفی رخ دهد. یکی از رایج‌ترین علائم بلوغ آغاز پریود (Period)، عادت ماهیانه یا قاعدگی در دختران می‌باشد. قاعدگی سالم و منظم یکی از معیار‎های سلامت دستگاه تولید مثل بانوان است و توجه به درمان اختلالات قاعدگی اهمیت بسیار بالایی دارد. به همین دلیل برای اطمینان از سلامت بدن و شناسایی هرگونه نقص در سیستم تولید و ترشح هورمون‌های زنانه، باید پریودی شما منظم باشد. دلایل زیادی می‌تواند سبب بهم خوردن این نظم شود که ممکن است نشان دهنده‌ی مشکلی در بدن شما باشد. درمان اختلالات عادت ماهیانه کار سخت و دشواری نیست و شما می‌توانید با مراجعه به متخصص این زمینه، مصرف درست برخی دارو‎ها، اصلاح سبک زندگی و ورزش، سیکل‌های منظم و سالمی را تجربه کنید.

چرخه قاعدگی چیست؟

چرخه‌های قاعدگی به علت آماده‎ شدن بدن برای بارداری رخ می‌دهد. در اواسط چرخه به دلیل افزایش ترشح هورمون استروژن، میزان هورمون LH نیز افزایش می‌یابد که عامل اصلی آزاد شدن یک یا چند تخمک‎ از تخمدان‌ها است. اگر این تخمک‌ها در هنگام حرکت به سمت رحم به اسپرم برسد، لقاح بین آن‌ها صورت می‌گیرد و رویان یا نطفه تشکیل می‌شود. رویان می‌تواند به دیواره‌ی رحم متصل شود تا از خود محافظت کند و به کمک آن تغذیه شود، اما اگر بارداری رخ ندهد رحم باید دچار تغییراتی شود. در روز‎های اول هر دوره قاعدگی رخ می‌دهد که در حدود 3 تا 7 روز طول می‌کشد.

تغییرات رحم در زمان قاعدگی

در روز‎های اول قاعدگی دیواره‌ی رحم دچار تخریب دیواره‌ی داخلی و دفع خون می‌شود که به خاطر کاهش سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون و افزایش هورمون FSH رخ می‌دهد. به همین درمان اختلالات قاعدگی از اهمیت بالایی برخوردار است. پس از گذشت قاعدگی و با افزایش هورمون های استروژن و LH دیواره‌ی داخلی رحم مجددا شروع به رشد و نمو می‌کند و ضخامت آن زیاد می‌شود. پس از تخمک گذاری در اواسط دوره، با افزایش ترشح هورمون پروژسترون، رشد دیواره ادامه پیدا می‌کند تا رحم برای بارداری احتمالی آماده شود. درمان اختلالات عادت ماهیانه و توجه به علت پریودی نامنظم می‌تواند سبب تشخیص زود هنگام و درمان سریع‌تر شود.

علائم شایع در پریودی

تغییرات هورمونی زیاد و خونریزی در دوران قاعدگی، شرایط سخت و دشواری برای بانوان ایجاد می‌کند و مشکلاتی در زندگی روزمره‌ی آن‌ها به وجود می‌آورد. از شایع‌ترین علائم دوران قاعدگی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• درد: به علت انقباضات رحم برای خارج کردن خون و بقایای دیواره‌های رحم، دردهایی در ناحیه‌ی زیر شکم و کمر ایجاد می‌شود.
• جوش صورت: برخی از خانم‌ها در حدود یک هفته قبل از آغاز دوران پریودی خود متوجه افزایش جوش و آکنه در صورت، به خصوص در نواحی چانه و خط فک خود می‌شوند. علت این اتفاق تغییرات هورمونی سیکل آن‌ها است. این جوش‌ها در اواخر دوران قاعدگی و با افزایش سطح استروژن و پروژسترون از بین می‌رود.
• درد پستان: بالا رفتن میزان استروژن در اوایل چرخه‌ی قاعدگی موجب رشد مجاری شیر در پستان خواهد شد که همین موضوع باعث بزرگی و تورم پستان‌ها می‌شود و درد‎هایی ایجاد می‌کند. درمان اختلالات قاعدگی می‌تواند میزان این درد‎ها و مشکلات را کاهش دهد.
•   خستگی و اختلال خواب: به دلیل بالا رفتن دمای بدن و فعالیت‎ بیشتر رحم و تخمدان‌ها ممکن است باعث خستگی و کمبود خواب شود.
• نفخ و مشکلات روده‌ای: به علت تغییرات هورمونی و حفظ بیش از حد آب و نمک، نفخ ایجاد می‌شود که پس از 2 تا 3 روز پس از شروع قاعدگی از بین می‌رود. درمان اختلالات عادت ماهیانه و اهمیت به علائم و نشانه‌های قاعدگی ‎می‌تواند گذراندن این دوره را برای شما آسان‌تر کند.

دلایل پریودی بی نظم

دلیل نامنظمی پریود‎ها یا تغییرات در دوره قاعدگی زنان ممکن است به علل مختلفی برگردد. مهم است بدانید که اختلالات پریود نباید نادیده گرفته شوند و در صورت بروز تغییرات طولانی مدت در دوره قاعدگی، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا علت پریودی نامنظم و این تغییرات مشخص شود و در صورت لزوم، درمان مناسب انجام شود.

1. سن: تغییرات دوره قاعدگی معمولاً در دوران بلوغ و پیش از ورود به دوران یائسگی رخ می‌دهد. در این دوره‌ها، تغییرات هورمونی که تولید تخمک و رشد رحم را کنترل می‌کنند، ممکن است باعث نامنظم شدن پریود شوند.
2. استرس: استرس نقش مهمی در تنظیم هورمون‌ها دارد. استرس مزمن می‌تواند باعث تغییرات در سطح هورمون‌ها شود و نامنظمی قاعدگی را ایجاد کند.
3. نقص تغذیه: تغذیه نامناسب و کمبود مواد غذایی مهم مانند آهن، و زمینه‌های بیماری‌زا، نامنظمی پریود را تحت تأثیر قرار می‌دهند.
4. افزایش وزن یا کاهش وزن: تغییرات چشمگیر در وزن می‌تواند باعث تغییرات در سطح هورمون‌ها شود و نظم چرخه‌‎های پریودی را بهم بزند، بنابراین درمان اختلالات قاعدگی با رعایت رژیم ساده نیز قابل انجام است.
5. عدم تعادل هورمون‌ها: عوامل مختلفی مانند سن، بارداری، تولید بیش از حد هورمون تستوسترون یا تولید کمتر از حد هورمون‌های تیروئید می‌توانند باعث نامنظمی پریود شوند.
6. بارداری و شیردهی: در دوران بارداری و شیردهی، تغییرات در سطح هورمون‌ها و عدم تعادل آن‌ها ممکن است باعث اختلال در نظم پریودی شوند. برای اطمینان از سلامت خود در این دوران، درمان اختلالات عادت ماهیانه نیازمند پیگیری هر چه سریع‌تر است.
7. عوامل محیطی: تغییرات در شرایط زندگی و محیط مانند سفرهای طولانی، تغییر منطقه زندگی و ساعات کار غیرمعمول ممکن است باعث نامنظم شدن پریود شوند.

چه بیماری هایی باعث اختلال در قاعدگی می شود؟

در برخی موارد پریودی نامنظم خانم‌ها می‌تواند نشان دهنده‌ی بیماری یا مشکل خاصی در بدن باشد.

1. سندروم تخمدان پلی کیستیک PCO: این اختلال شایع به علت بالا بردن سطح هورمون‌های مردانه، باعث ایجاد بی‌نظمی در قاعدگی شود.
2. التهاب لگن PID: ممکن است التهاب در ناحیه‌ی لگن به دستگاه تولید مثل سرایت کند و روند قاعدگی را دچار مشکل کند.
3.  نارسایی تخمدان (Premature ovarian failure): در این مشکل تخمدان‌ها قبل از سن 40 سالگی عملکرد عادی خود را از دست می‌دهند و سبب اخلال در روند قاعدگی می‌شوند.
4. فیبروز رحم: به رشد غیرعادی سلول‌ها در دیواره‌ی رحم که غیر سرطانی هستند، فیبروز گفته می‌شود. این عارضه می‌تواند باعث پریودی‌های طولانی با خونریزی شدید شود.
5. بیماری‌های جنسی: عفونت‌های تناسلی مانند کلامیدیا، گونوره و تریکومونیاز می‌توانند باعث بهم خوردن نظم عادت ماهیانه شوند.
6. سرطان: در برخی موارد بهم خوردن نظم قاعدگی می‌تواند نشان دهنده‌ی بیماری‌های جدی‌تری نظیر سرطان رحم یا تخمدان باشد. درمان اختلالات قاعدگی در تشخیص اولیه می‌تواند خطرات بیماری را تا حد زیادی کاهش دهد.
   

درمان اختلال قاعدگی

برای درمان اختلالات عادت ماهیانه زنان، ابتدا باید علت آن را تشخیص داد. درمان ممکن است شامل تغییرات در سبک زندگی، مصرف داروها، یا درمان بیماری‌های مرتبط باشد. احتمالا برای شما سوال باشد که بهترین قرص تنظیم قاعدگی چیست؟ دارو‎های زیادی برای درمان پریود نامنظم دختران و بانوان وجود دارد. در صورتی که علت اختلال قاعدگی به عوامل نامحدود مربوط باشد، پزشک ممکن است داروها را برای تنظیم سطح هورمون‌ها تجویز کند.

برای تنظیم عملکرد تخمدان ها چه بخوریم؟

• قرص کانتراسپتیو: این قرص‌ها با مهار عملکرد تخمدان‌ها از تولید هورمون‌های جنسی زنانه جلوگیری می‌کنند و در نتیجه قاعدگی را تنظیم می‌کنند.
• قرص پروژسترون: این قرص‌ هورمونی از طریق افزایش سطح هورمون پروژسترون در بدن، قاعدگی را به نظم قبلی باز می‌گرداند.
• قرص آنتی‌اندروژن: این دارو با مهار عملکرد هورمون‌های اندروژن در بدن، قاعدگی را تنظیم می‌کنند.
• قرص آنتی‌پروژستین: این قرص‌ها با مهار عملکرد هورمون پروژسترون در بدن، پریودی را تنظیم و به حالت نرمال برمی‌گردانند.

برای تنظیم قاعدگی چه چیزی بخوریم؟

گاهی اوقات درمان‌های خانگی نیز می‌توانند در کنار دارو‎های تجویز شده کمک کننده باشند زیرا برخی مواد خوراکی قابلیت تحریک ترشح برخی هورمون‌ها را دارا هستند.

• مصرف زنجبیل: با اینکه هنوز از لحاظ علمی به طور کامل اثبات نشد‎ه است اما زنجبیل به عنوان یک درمان خانگی برای تنظیم چرخه‌های پریودی به کار می‌رود و مصرف آن در روز‎های پریودی می‌تواند درد را تا حد زیادی کاهش دهد و برای درمان اختلالات قاعدگی به کار رود.
• مصرف ویتامین: برای ویتامین D از جمله موارد لازم برای درمان اختلالات عادت ماهیانه است و مصرف آن می‌تواند به افراد دارای سندروم تخمدان پلی کیستیک نیز کمک کند.
• مصرف دارچین: این ماده نیز از تسکین دهنده‌ها و تنظیم کننده‌های قاعدگی به شمار می‌رود که می‌تواند درد و خونریزی پریودی را کنترل کند و همانند ویتامین D درمان موثری برای افراد مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک باشد.
• مصرف آناناس: این میوه حاوی آنزیم بروملین است که طبق داده‌ها، دیواره‌ی داخلی رحم را نرم می‌کند و دوره‌های قاعدگی را به نظم طبیعی خود باز می‌گرداند و به علت ضد التهاب بودن پریودی شما را آسان‌تر خواهد کرد.
• مصرف زردچوبه: این ماده دارای کورکومین است که پریود شدن و تنظیم چرخه‌ی قاعدگی کمک می‌کند. زردچوبه خاصیت ضدالتهابی نیز دارد و حتی می‌تواند سبب بهبود خلق و خوی شما در دوران Pms شود.

قاعدگی و سلامت

پریودی یکی از حیاتی‌ترین و حساس‌ترین بخش‌های زندگی بانوان است زیرا بدن در حال تغییرات بسیاری است و هر کدام از این تغییرات نشان دهنده‌ی فرآیند طبیعی و مهم در بدن می‌باشد. در این دوره باید با رعایت نکات بهداشتی و مشاوره پزشکی از سلامت خود اطمینان حاصل کنید و هرگونه تغییر در الگوی پریود و علائم آن، بهتر است به صورت جدی پیگیری شود زیرا اختلال در نظم پریودی می‌تواند نشانه‌ی مشکلی در بدن باشد. درمان اختلالات عادت ماهیانه از ضروری‌ترین اقدامات است که در ابتدا می‌توان با درمان‌های خانگی بی‌نظمی پریودی را از بین برد اما اگر این بی‌نظمی بیشتر از 90 روز طول کشید حتما به پزشک مراجعه کنید تا درمان اختلالات قاعدگی شما به طور کامل انجام شود و از سلامت خود مطمئن شوید.

سوالات متداول

1. آیا قاعدگی در سن مشخصی رخ می‌دهد؟ خیر، آغاز دوران قاعدگی بستگی به شرایط مختلفی مانند ژنتیک، محیط، وضعیت بدنی و… دارد.
2. اصلی‌ترین هورمون تخمک گذاری چیست؟ هورمون LH مهم‌ترین هورمون فعال کننده‌ی تخمک گذاری است.
3. آیا به هم خوردن قاعدگی خطرناک است؟ در برخی موارد ممکن است استرس یا شرایط محیطی سبب بهم خوردن چرخه‌ی قاعدگی شوند که با گذشت زمان به حالت قبل باز خواهد گشت و خطرناک نیستند.
4. آیا تنظیم قاعدگی با درمان‌های خانگی ممکن است؟ بله با مصرف موادی مانند زنجبیل، بابونه، بادام و… می‌توانید به مرتب شدن چرخه‌ی خود کمک کنید اما در صورت ادامه‌ی بی‌نظمی قاعدگی حتما به پزشک مراجعه کنید.